नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का सम्मानित नेता झलनाथ खनालले एमसीसीका आपत्तिजनक बुँदा संशोधन नगरीकन संसद्बाट अनुमोदन गर्न नमिल्ने बताएका छन् ।
नेपाली रेडियो नेटवर्क (एनआरएन) को कार्यक्रम ‘नेपाली बहस’का लागि पत्रकार ऋषि धमलासँग विशेष कुराकानी गर्दै पूर्वप्रधानमन्त्री खनालले भने, “एमसीसीमा हस्ताक्षर भएको ५ वर्ष भयो । त्यसलाई २ वर्षसम्म गुपचुप राखियो । तीन वर्षदेखि बहसमा छ । अब अमेरिकाले एक वर्ष पर्खियोस् । यो सम्झौतामा धेरै खालका आपत्तिजनक कुरा छन् । तिनलाई नसच्चाईकन संसद्बाट अनुमोदन गर्नुहुँदैन । त्यसैले एमसीसीका बारेमा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा चिन्तित हुनुपर्ने कारण छैन । उहाँसँग त्यसलाई कुन ऐन अन्तरगत संसद्मा लैजाने भन्ने गेट पास नै छैन ।”
मुलुकलाई विभाजित गरेर एससीसी अनुमोदन गर्न नहुने उनको जिकिर छ । नेता खनालले भने, “एमसीसीमा उदार लोकतन्त्र र उदार अर्थतन्त्र मान्नैपर्ने भनेको रहेछ । जब कि हामीले संविधानमा समाजवाद उन्मुख लेखेका छौं । अब हामीले समाजवाद लेखेको संविधान मान्ने कि अमेरिकाको उदार लोकतन्त्र ? अमेरिकी कानुन कस्तो छ, कस्तो बन्छ, हामीले कसरी मान्ने ? अमेरिकी राष्ट्रिय सुरक्षा स्वार्थ हामीलाई थाहा छैन । उसका ८० देशमा ८०० सुरक्षा पोस्ट छन् । कतै अमेरिकी सुरक्षा छाताभित्र राख्न खोजिएको त होइन ? यसबारे अमेरिकाका कुनै व्यक्तिले बोलेर हुँदैन, सम्झौताका प्रावधानले बोल्नुपर्यो ।”

एमसीसी पास गर्छु भनेर कसैले धमास दिन नहुने उनले बताए । नेता खनालले भने, “राजतन्त्र खुइलिएर गइसक्यो । अब म होइन, हामी भन्नुपर्यो । कसैले धमासका कुरा गर्नुहुँदैन । यस्ता मुद्दामा बहुमत, अल्पमत होइन, राष्ट्रिय सहमति बन्नुपर्छ । एमसीसीले धेरै गम्भीर प्रश्न उठाएको छ । सैन्य गठबन्धनको पनि केही संकेत गर्छ । त्यसमा राष्ट्रिय हितभन्दा पर गएर राखिएका प्रावधान रहेछन् । दुनियाँको कुनै शक्तिले भने पनि एससीसी पास गर्न सक्दैन ।”
पूर्वप्रधानमन्त्री खनालले आफूले प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई तीन महले दिएको पनि बताए । उनले थपे, “हामीले बल्ल एमसीसीका नौ वटा दस्तावेज पाएका छौं । त्यो उपलब्ध गराउनुभएकामा सञ्चारमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीलाई धन्यवाद छ । हामीले तीन वर्षअघि माग्दा तत्कालीन परराष्ट्र मन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले दिन चाहनुभएको थिएन । अहिले मैले प्रधानमन्त्रीलाई तीन महले दिएको छु । एमसीसीमा विद्यमान पक्ष, विवादित पक्ष र संशोधन गर्नुपर्ने पक्ष समेटिएको छ त्यसमा ।”
एमसीसी अहिलेको मतभेद नभएकाले त्यसले गठबन्धनमा असर नगर्ने नेता खनालको जिकिर छ । उनले भने, “यो गठबन्धन कुनै दल वा व्यक्तिको चाहनाले बनेको होइन । ५ दलीय चाहना र जनताको भावनामा बनेको हो । त्यसैले एमसीसीको विषयले गठबन्धन टुट्दैन । एमसीसी भनेको एउटा असहमतिको मुद्दा हो । त्यसमा अहिले मतभिन्नता भएको होइन । पहिलेदेखिकै छ । त्यसैले निर्वाचनको मुखमा असहमतिलाई थाती राखेर जानुपर्छ ।”

गठबन्धन टुट्दैमा आकाश नखस्ने पनि उनले बताए । उनले थपे, “कसैले एमसीसीलाई अमेरिकाको साम्राज्यवादी हतियार भएकाले रिजेक्ट गर्नुपर्ने तर्क गरेका छन्, कसैले यसलाई कमा, फुलस्टप पनि नबिगारीकन लिनुपर्छ भनेका छन् । तर हामी यसभित्र आपत्तिजनक कुरालाई हटाएर अमेरिका सहयोग लिनुपर्छ भन्ने पक्षमा छौं । तर नेपालको स्थायित्वको विरोधी तत्वको अनेक अफवाह र चलखेल गरिरहेका छन् । प्रधानमन्त्रीले यसो भन्नुभयो, उसो भन्नुभयो, धम्की दिनुभयो भनेर लेखिरहेका छन् । म त के भन्छु भने गठबन्धन तोडिँदै मा कुनै आकाश खस्ने कुरा छैन । हाम्रा निम्ति देश, जनता सार्वभौसत्ता नै ठूलो हो ।”
तत्काल संसद्बाट एमसीसी अनुमोदन गर्न अध्ययन नपुग्ने उनको भनाइ छ । खनालेले भने, “अध्ययन नपुगेको अवस्थामा हतारपतारमा अघि बढाएकाले समस्या भएको हो । हामी सकेसम्म ग्रान्ट नगुमोस् भन्ने चाहन्छौं । तर आत्मसमर्पण गरेर जाँदैनौं । हामीले अमेरिकाभन्दा पहिले भारत र चीनसँग सम्बन्ध राम्रो बनाएर जानुपर्छ । छिमेकीसँग राम्रो सम्बन्ध नबनाईकन बाँकी विश्वसँग राम्रो सम्बन्ध बनाउन सक्दैनौं । हामी राष्ट्रिय हितलाई सर्वोपरि राखेर अमेरिकी सरसहयोग लिन चाहन्छौं । नेपाली चस्मा लगाएर यथार्थ हेर्नुपर्छ ।”
अर्को प्रसंगमा उनले सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटाविरुद्ध महाभियोग लगाउन खोज्नु असफल कसरत हुने दाबी पनि गरे । खनालले भने, “सभामुखविरुद्ध महाभियोगको प्रस्ताव असफल कसरतबाहेक केही हुनेवाला छैन । उहाँले संसद् संविधान र लोकतन्त्रका निम्ति काम गर्नुभएको छ । उहाँलाई किन हटाउने ?”